İSLAM'DA SABRIN ÖNEMİ

İSLAM’DA SABRIN ÖNEMİ

Yüce Allah; İnsanoğluna dünya hayatında birçok imtihan vermiştir ve bu imtihanlarda geçebilmek için anahtarlar lütfetmiştir. Verilen anahtarlar ile doğru kapıyı açabilen kul ise en güzel şekilde nimetler ile mükâfatlandırılacaktır. Bu anahtarlar sabır, ferace (sıkıntıdan kurtulma) ve hayra ulaşmaktır. Peki sabır nedir? Sabrın çeşitleri nelerdir? İslamda sabredenlere ne gibi mükafatlar vardır? Bu makalede kısa bir şekilde bu konulara değineceğiz. Öncelikle sabrın meftunu idrak etmek gerekir. Sözlükte “engellemek, hapsetmek; güçlü ve dirençli olmak” anlamlarındaki sabır kelimesinin ahlak terimi olarak “üzüntü, başa gelen sıkıntı ve belalar karşısında direnç gösterme; olumsuzlukları olumlu kılmak için gösterilen metanet” gibi manalara gelir. Sabır nefsi telaştan, dili şikayetten organları çirkin davranışlardan korumaktır. Nimet haliyle mihnet hali arasında fark gözetmeyip her iki durumda da sûkuneti muhafaza etmektir. Allah'tan başkasına şikayette bulunmamak şeklinde Camii bir tarifte bulunabiliriz. Ayrıca sabır Ulul- azm peygamberlerinin birer sünnetidir. Nitekim Kur’an-ı Kerimde Rabbimiz Ulul-azm peygamberleri hakkında şöyle buyurmuştur:فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ اُو۬لُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ. “Artık, peygamberlerden azim ve irade sahipleri nasıl sabrederlerse sen de sabret” Onların göstermiş olduğu sabır bize birer ders ve yol gösterme niteliğinde olmuştur. Kuran-ıKerimde yüze yakın sabırla ilgili ayetler indirilmiştir.

Sabır üç kısımda incelenebilir bunlar;

1: İbadetlere sabır: Zira kul ibadetleri yerine getirebilmesi için sabra muhtaçtır. Çünkü nefis tabiatı itibarı ile mükellefiyetten kaçar. “Ey müminler! Sabır ve namazla/dua ile (Allah'tan) yardım isteyin. Muhakkak ki Allah, sabredenlerle beraberdir”. (Bakara, 2/123).

2: Nefsi haramlara karşı korumaya sabır; Ben nefsimi temize çıkarmam;“Çünkü nefis, rabbimin merhameti olmadıkça, kötülüğü emreder. Doğrusu rabbim bağışlayandır, merhamet edendir." (Yusuf 53)

3: Musibetlere karşı sabır: Başımıza gelen her istemeğimiz olay durum bizim için birer musibettir. Örneğin kişinin sevdiklerinden birini kaybetmesi, malının zayi olması, sıhhatinin elinden gitmesi ve bunların en önemlisi insanların eziyetine karşı yapılan sabırdır. Allah rasulunünde hayatında sabra dair birçok örneklerde vardır. Zira Kur’an-ı Kerîmde Rabbimizin buyurduğu gibi: Andolsun, onların söyledikleri şeylerden dolayı göğsünün daraldığını biliyoruz. (Hicr 97) Buradan anlaşıldığına göre sabır mü'minin hayatının her alanında birçok meselede karşısına çıkmaktadır. Ve yine sabra dair birçok Hadis-i Şerif bulunmaktadır .Bunlardan bir kaçını sayacak olursak Aişe validemizin Efendimizden(sav) naklettiği bir Hadis’e göre Efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur "Bir Müslümana her hangi bir musibet, bir sıkıntı, bir gam dokunursa, hatta kendisine bir diken dahi batsa, mutlaka Allah bunları onun günahlarına kefaret yapar”. (Buhari)

Bazı peyganber ve sahabe efendilerimizin sabır hakkındaki duruşları:

Eyyub da: "Başıma bir bela geldi, (Sana sığındım), Sen merhametlilerin merhametlisisin" diye Rabbine nida etmişti. Eyyûb'u da hatırla. Hani o Rabbine, “Şüphesiz ki ben derde uğradım, sen ise merhametlilerin en merhametlisisin” diye niyaz etmişti. (Enbiya 83). Eyyüb (as) yedi yıl boyunca süren imtihanında, bir gün bile şikayete bulunmayıp Rabbine bu şekilde nida da bulunmuştur. Keza Yusuf (as)'ın zindanda sabretmesinin sonucu o’nun mısıra sultan yapılması bize birer örnektir. Alemlere rahmet olarak gönderilen kutlu elçide de muhakak bir çok sabır örneği de vardır.

İslÂmın ilk dönemlerinde sahabe efendilerimizin göstermiş olduğu sabır, tevekkül ve iman bize asıl sabrın nasıl ve ne şekilde yapılacağını öğretmektedir. Asrı saadet hem islâmı yaşama, yaşatma ve rol model olmada bize çok şey bırakmıştır. Bunların başında ise imanları ve efendimize duydukları sevgiden doğan sabretme gücü olmuştur. Zira islâmın şehit ailesi olan Yasir ailesi müşriklere karşı sabretmiş ve ilk islâm şehitleri olmuşlardır. Seyyidul müezzinin olan Bilal-i Habeşi (ra) "ehad ehad" nidalarıyla göstermiş olduğu sabır bedir gazvesinin sloganı olmuştur.

Sabredenlere verilen mükafatlar:

1: Dünya ve ahirette ecir ve sevap elde etmiş oluruz."İyi bilin ki Allah'ın arzı geniştir: şüphesiz sabredenlere, karşılıkları hesapsız verilecektir”. (Zümer 10)

2: Rabbimizin rızasını ve yardımını kazanmış oluruz."Sabret! Senin sabrın ancak Allah’ın yardımı iledir".(Nahl 127)

3: Derece olarak yükselmiş oluruz.

4: Nefsimize karşı vermiş olduğumuz mücadeleyi kazanırız."Cehennem, nefse hoş gelen şeylerle kuşatılmış; cennet ise, nefsin istemediği şeylerle çepeçevre sarılmıştır". (Buhari)

5: Günahlarımızdan arınmış oluruz."Bir Müslümana her hangi bir musibet, bir sıkıntı, bir gam dokunursa, hatta kendisine bir diken dahi batsa, mutlaka Allah bunları onun günahlarına kefaret yapar”. (Buhari) Ez cümle sabır nefisle ve apaçık düşmanımız olan şeytanla olan mücadelenin iman ve ibadetle sonuç bulan kalkanıdır.

Ramazan ARSLAN

Uzungazi Ky. C. İmam-Hatibi